CHIA SẺ SÁCH: The Power of Showing Up: How Parental Presence Shapes Who Our Kids Become and How Their Brains Get Wired

Cuốn sách cho ta một trong những góc nhìn khoa học rằng cách bất kỳ đứa trẻ nào trưởng thành - về mặt hạnh phúc, thành công trong học tập, phát triển tốt kỹ năng lãnh đạo và có các mối quan hệ có ý nghĩa - là nhờ vào ít nhất một người lớn trong cuộc sống của chúng có liên tục "hiện diện" vì chúng hay không. Trong thời đại yêu cầu cao về công việc và sự xao nhãng của công nghệ số, việc "hiện diện" vì con bạn có vẻ như là một nhiệm vụ khó khăn. 

Tuy nhiên, cuốn sách cho ta một góc nhìn rằng sự hiện diện này không tốn nhiều thời gian, năng lượng hoặc tiền bạc. Thay vào đó, hiện diện có nghĩa là cung cấp một sự có mặt, xuất hiện chất lượng và trọn vẹn cho đứa trẻ. Và điều đó rất đơn giản khi bạn hiểu được bốn nền tảng xây dựng nên sự phát triển lành mạnh của trẻ. Mỗi đứa trẻ cần cảm nhận được những gì mà Siegel và Bryson gọi là Bốn chữ S:

- SAFE (An toàn): Chúng ta không thể luôn bảo vệ trẻ khỏi thương tích hoặc tránh làm điều gì đó khiến trẻ bị tổn thương. Nhưng khi chúng ta cho trẻ cảm giác được che chở an toàn, trẻ sẽ có thể chấp nhận những rủi ro cần thiết để phát triển và thay đổi.

- SEEN (Được nhìn thấy): Thực sự nhìn thấy trẻ có nghĩa là chúng ta chú ý đến cảm xúc của trẻ - cả tích cực và tiêu cực - và cố gắng điều chỉnh những gì đang diễn ra trong tâm trí trẻ bên dưới hành vi của trẻ.

- SOOTH (Được xoa dịu): Xoa dịu không phải là mang lại cuộc sống dễ dàng; mà là dạy trẻ cách đối phó khi cuộc sống trở nên khó khăn và cho trẻ thấy rằng bạn sẽ luôn ở bên trẻ trên suốt chặng đường. Một đứa trẻ được xoa dịu biết rằng mình sẽ không bao giờ phải chịu đựng một mình.

- SECURE (An tâm): Khi trẻ biết rằng trẻ có thể tin tưởng vào bạn bằng sự xuất hiện của bạn mỗi khi trẻ cần. Điều đó tạo nên sự tin cậy và mang đến sự an toàn. Tập trung vào việc nhìn thấy trẻ và xoa dịu trẻ trong những lúc cần, trẻ sẽ tin tưởng vào cảm giác gắn bó an toàn.

5 điểm chính lấy được từ quyển sách:

1/ Sức mạnh của sự hiện diện: Sự hiện diện về mặt cảm xúc và thể chất một cách trọn vẹn và nhất quán tạo nên nền tảng an toàn cho trẻ em, nâng cao khả năng khám phá, phát triển cá nhân và khả năng đối mặt với thử thách của trẻ.

2/ Sự gắn bó an toàn: Sự chăm sóc nhất quán và chu đáo nuôi dưỡng nên sự gắn bó an toàn, ảnh hưởng đến các mối quan hệ trong tương lai và sức khỏe cảm xúc của trẻ.

3/ Hiểu về những trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu: Bảo vệ trẻ em khỏi những tổn hại về thể chất và cảm xúc là điều cần thiết cho sự phát triển và hạnh phúc lâu dài của trẻ.

4/ Sự mạnh mẽ, phục hồi và bền bỉ trong cảm xúc: Dạy trẻ các kỹ thuật tự xoa dịu và cung cấp những phản ứng đồng cảm với nỗi đau của trẻ sẽ giúp trẻ xây dựng khả năng phục hồi cảm xúc. Cũng như gia tăng sự dẻo dai trong cảm xúc.

5/ Hỗ trợ liên tục: Sự hiện diện và hỗ trợ liên tục giúp trẻ phát triển cảm giác an toàn, trao quyền cho trẻ khám phá và xử lý những thách thức của cuộc sống.

Tầm quan trọng của sự gắn bó an toàn

Sự gắn bó an toàn là nền tảng của sự phát triển lành mạnh của trẻ em. Bài kiểm tra “Tình huống kỳ lạ ở trẻ sơ sinh” do Mary Ainsworth thực hiện đã chứng minh rằng trẻ sơ sinh được chăm sóc chu đáo và nhất quán sẽ hình thành sự gắn bó an toàn. Những đứa trẻ này, khi bị tách khỏi người chăm sóc, trải qua sự đau khổ nhẹ nhưng vẫn có thể tiếp tục chơi, tin tưởng rằng người chăm sóc sẽ quay lại. Ngược lại, những đứa trẻ được chăm sóc không nhất quán sẽ biểu hiện sự lo lắng và khó khăn trong việc hình thành các mối quan hệ ổn định. Sự không nhất quán đến từ hành động không nhất quán (cách tương tác với trẻ) và cảm xúc không nhất quán (cảm xúc trồi sụt thất thường) khi hiện diện ở bên cạnh trẻ. Do đó, sự gắn bó không an toàn dẫn đến khó khăn trong việc tin tưởng và điều chỉnh cảm xúc, thường ảnh hưởng đến các mối quan hệ sau này khi trưởng thành của trẻ.

Tác động của những trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu

Nghiên cứu về những trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu (ACE) nêu bật tác động lâu dài của chấn thương thời thơ ấu đối với sức khỏe và hạnh phúc của trẻ. Trẻ em phải chịu sự lạm dụng về mặt tình cảm và thể chất, bị bỏ bê và gia đình không hòa hợp phải đối mặt với nguy cơ cao hơn về các vấn đề trong mối quan hệ, các vấn đề sức khỏe và tuổi thọ ngắn hơn. Do đó, việc bảo vệ trẻ em khỏi những nghịch cảnh như vậy là rất quan trọng đối với sự phát triển toàn diện và thành công trong tương lai của trẻ.

Các loại trải nghiệm tiêu cực:

1/ Lạm dụng về mặt tình cảm: Tăng lo âu và trầm cảm, khó khăn trong mối quan hệ

2/ Bỏ bê về mặt thể chất: Nguy cơ mắc các bệnh mãn tính cao hơn, thành tích học tập thấp hơn

3/ Rối loạn về mặt gia đình: Khả năng lạm dụng chất gây nghiện cao hơn và cơ chế tự vệ và đối phó kém hơn

Nuôi dưỡng khả năng phục hồi cảm xúc

Khả năng đối phó với những thách thức về mặt cảm xúc của trẻ em chịu ảnh hưởng đáng kể bởi phản ứng của người chăm sóc. Một cách tiếp cận đồng cảm, thay vì các biện pháp trừng phạt, giúp trẻ phát triển các kỹ năng tự xoa dịu và khả năng phục hồi cảm xúc. Ví dụ, khi trẻ em gặp phải đau khổ, sự hiện diện và sự thấu hiểu một cách điềm tĩnh từ người chăm sóc có thể giúp trẻ điều hướng cảm xúc của mình hiệu quả hơn. 

Lời khuyên hành động cho người chăm sóc

1/ Tạo không gian an toàn: Chỉ định một khu vực an toàn để trẻ em lui vào khi buồn bã.

2/ Sử dụng các kỹ thuật xoa dịu: Âm nhạc nhẹ nhàng, hoạt động thể chất hoặc một vài đồ vật quen thuộc và tạo cảm giác thoải mái.

3/ Duy trì giao tiếp cởi mở: Đảm bảo trẻ em biết rằng chúng luôn có thể nói chuyện với bạn về cảm xúc của mình.

Nuôi dưỡng cảm giác an toàn cho trẻ:

Cung cấp sự hỗ trợ và trấn an một cách nhất quán giúp trẻ phát triển cảm giác an toàn mạnh mẽ, khuyến khích trẻ khám phá và tham gia vào thế giới. Giống như đồ bảo hộ khi đi xe đạp, sự an toàn này mang đến cho trẻ sự tự tin để chấp nhận rủi ro và đối mặt với thử thách, con cái biết rằng chúng có luôn có sự hỗ trợ đáng tin cậy từ người chăm sóc khi bước ra thế giới bên ngoài.

Chiến lược hỗ trợ trẻ:

1/ Có mặt trong những khoảnh khắc quan trọng: Hỗ trợ trẻ trong các sự kiện và giai đoạn chuyển đổi quan trọng trong quá trình phát triển và lớn lên của trẻ.

2/ Khuyến khích khám phá: Cung cấp một cơ sở an toàn để trẻ có thể khám phá những trải nghiệm mới.

3/ Đưa ra sự trấn an: Luôn là nguồn an ủi và động viên cho trẻ.

Phát triển một kết nối sâu sắc

Xây dựng một kết nối sâu sắc với con bạn bao gồm việc hiểu những nhu cầu cảm xúc độc đáo của chúng và đáp ứng chúng bằng sự đồng cảm và nhất quán. Kết nối sâu sắc này nuôi dưỡng cảm giác được coi trọng và thấu hiểu. Điều này rất quan trọng để trẻ đối mặt những vấn đề phức tạp trong cuộc sống.

Các bước để củng cố kết nối:

1/ Quan sát và hiểu: Chú ý đến hành vi và nhu cầu của con bạn.

2/ Tham gia đối thoại: Tạo cơ hội cho những cuộc trò chuyện có ý nghĩa.

3/ Thể hiện sự hỗ trợ nhất quán: Trở thành nguồn hỗ trợ về mặt cảm xúc và thể chất đáng tin cậy.

Tóm tắt quyển sách trong 1 câu:

Việc luôn hiện diện với trẻ em về mặt cảm xúc và thể chất sẽ xây dựng được sự gắn bó an toàn, nuôi dưỡng sự tự tin, khả năng phục hồi cảm xúc và phát triển các mối liên kết sâu sắc trong mối quan hệ của trẻ.