LIBMAS - REVIEW SÁCH - "NICOMACHEAN ETHICS" (Đạo đức Nicomachean)

Tác phẩm nói về đạo đức của Aristote, bộ sách bao gồm mười cuốn riêng biệt và được dựa trên các ghi chú từ các bài giảng của ông tại Lyceum. Tiêu đề có thể nói đến hoặc dành cho con trai của ông, Nicomachus, người duy nhất được phép chỉnh sửa bộ sách. Hoặc có thể được dành cho cha của Aristotle, người cũng được gọi là Nicomachus.

Nicomachean Ethics đào sâu vào khái niệm về đức hạnh và sự phát triển của phẩm chất đạo đức. Cuốn sách nhắm đến cách xác định thế nào là đạo đức và một con người nên sống sao cho tốt nhất. Aristotle khám phá ý tưởng về "eudaimonia", thường được dịch là "phát triển thịnh vượng" hoặc "sống tốt", như mục đích tối thượng của cuộc sống con người. Ông xác định đức hạnh (virtue) là phương tiện để đạt được mục tiêu này, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự điều độ và cân bằng trong việc ra quyết định đạo đức.

Aristotle nói rằng mọi hành động cũng như sự lựa chọn, đều hướng đến một điều tốt đẹp nào đó. Do đó, ông đã tuyên bố rằng "điều tốt đẹp" là điều mà mọi thứ đều hướng đến. Tuy nhiên "điều tốt đẹp cao cả nhất" trong mọi điều tốt đẹp là gì? Nó cần thỏa mãn 3 tiêu chí:

1/ Nó mong muốn hướng đến chính nó

2/ Nó không phải là điều được mong muốn nếu nó hướng đến một điều gì đó khác

3/ Tất cả điều tốt đẹp đều hướng đến nó

Và ông kết luận rằng "điều tốt đẹp cao cả nhất" chính là HẠNH PHÚC.Ông cho rằng "Hạnh phúc là một hoạt động cấp tiến của tâm hồn phù hợp với đức hạnh". Khi chúng ta hướng đến hạnh phúc, chúng ta làm như vậy vì chính hạnh phúc, không phải vì hạnh phúc giúp chúng ta nhận ra một mục đích nào khác. Mục tiêu của Nicomachean Ethics là xác định cách tốt nhất để đạt được hạnh phúc. Theo ông, Hạnh phúc là trạng thái tồn tại hay đúng hơn là trạng thái hành động theo cách đúng đắn chứ không hẳn là một dạng cảm xúc mà mọi người thường hiểu nhầm.

Ngoài đức hạnh, sẽ cần có những tiêu chí khác để có một cuộc sống hạnh phúc bao gồm: sự chiêm nghiệm, tình bạn, những thứ bên ngoài như thức ăn, hoặc thậm chí là con cái ngoan ngoãn.

Theo ông, cuộc sống con người không thể thiếu "tình bạn". Tình bạn ở đây hiểu là một mối quan hệ cao cả giữa người với người và không giới hạn trong định nghĩa bạn bè ở thời hiện đại. Theo ông, có ba kiểu tình bạn:

1/ Tình bạn vì sự tiêu khiển (Friendship of pleasure)

2/ Tình bạn vì lợi ích (Friendship of utility)

3/ Tình bạn vì đức hạnh (Friendship of virtue)

Lý tưởng nhất là tình cảm của chúng ta dành cho bạn bè phải phản ánh tình cảm của chúng ta dành cho chính mình. Tình yêu bản thân quan trọng hơn tình bạn, vì chỉ những người đối xử với bản thân bằng sự quan tâm và tôn trọng phù hợp mới có thể đạt được đức hạnh và hạnh phúc đúng đắn. Mặc dù một người hạnh phúc về mặt lý thuyết là người đọc lập, tình bạn vẫn là một khía cạnh quan trọng và thiết yếu của cuộc sống tốt đẹp. Và theo ông, tình bạn vì đức hạnh nơi mà hai người hòa hợp về mặt đức hạnh sẽ là tình bạn vĩnh cữu.

Ngoài ra, Aristotle cho rằng đức hạnh về trí tuệ và sự uyên bác là “loại đức hạnh tối thượng và hoàn hảo nhất”, và cuối cùng ông kết luận rằng điều tốt nhất cho con người là sự chiêm nghiệm (Contemplation) theo đúng đức hạnh về trí tuệ và sự uyên bác. Theo ông, chiêm nghiệm là hành động tốt đẹp nhất của con người. Điều này phần lớn là kết quả của quan điểm của ông về bản chất hay mục tiêu của cuộc sống con người là việc thực hiện các năng lực lý trí.

Viết bởi Kiên Nguyễn - TNV LIBMAS