“Gia đình vốn là chiếc tổ ấm áp như vòng tay mẹ – nơi chúng ta có thể quay về bất cứ khi nào, là nơi yêu thương chúng ta vô điều kiện. Thế nhưng ngày nay có bao nhiêu gia đình thực sự là nơi yêu thương ta vô điều kiện như vậy? Đối với nhiều người, gia đình trở thành sự ràng buộc khiến họ cảm thấy bức bối. Gia đình có thể vừa là nơi tiếp thêm sức mạnh, vừa là nơi khiến đôi vai ta nặng trĩu; là nơi ẩn náu những mâu thuẫn tinh vi đằng sau những khoảnh khắc tưởng chừng thân mật; là nơi có đầy tình yêu nhưng cũng không ít nỗi đau. Gia đình lúc nào cũng mang hai mặt như vậy.”
(Trích từ “Hai Mặt Của Gia Đình” – Choi Kwanghyun)

Với mình, một người may mắn lớn lên trong chiếc “tổ ấm” yên bình, trước đây mình vẫn thường nghĩ rằng sự thiếu thốn trong gia đình chỉ đơn giản là thiếu vật chất hoặc thiếu tình cảm. Nhưng càng lớn mình càng nhận ra, còn có những tổn thương sâu sắc hơn – những tổn thương tâm lý mà đôi khi chính người trong cuộc cũng không ý thức được.

Khi đọc Hai Mặt Của Gia Đình của bác sĩ tâm lý Choi Kwanghyun, tiến sĩ chuyên ngành Tham vấn Gia đình tại Đại học Bonn (Đức), mình mới thật sự hiểu được những góc khuất tâm lý mà căn nguyên bắt nguồn từ chính gia đình. Tác giả lý giải rằng nhiều “vết thương lòng” sinh ra từ ý đồ tốt của cha mẹ, nhưng cách thể hiện sai lệch vô tình tạo thành khủng hoảng. Những hành vi bạo hành hoặc áp lực tinh thần trong gia đình không phải lúc nào cũng bắt nguồn từ ác ý, mà thường đến từ nỗi đau tuổi thơ bị lặp lại trong vô thức.

Một trong những thông điệp quan trọng của cuốn sách là: trong mỗi chúng ta đều tồn tại một đứa trẻ nội tâm bị tổn thương, luôn lặp lại những bất hạnh cũ nếu không được chữa lành. Đó là lý do vì sao nhiều người mang trải nghiệm thời thơ ấu đi vào cuộc sống trưởng thành, phóng chiếu chúng lên bạn đời, con cái và những người thân thiết nhất.

Cuốn sách cũng nhấn mạnh rằng để gia đình trở thành môi trường nuôi dưỡng lành mạnh, mối quan hệ vợ chồng phải công bằng và tôn trọng lẫn nhau. Khi hai người hiểu và chấp nhận sự khác biệt của nhau, đứa trẻ sinh ra trong môi trường ấy mới có cảm giác an toàn và không cần tạo ra “cơ chế phòng thủ”.

Một vài trích dẫn ấn tượng trong sách:

• Gia đình là nơi càng cố gắng bao nhiêu càng hạnh phúc bấy nhiêu; là nơi ta cần nỗ lực để tạo ra sự bình yên và thuộc về.
• Tổn thương thời thơ ấu thường được phóng chiếu lên người khác khi ta trưởng thành.
• Những người lớn lên trong bất hạnh thường gặp khó khăn trong việc trao – nhận yêu thương, nhưng chính hành trình vượt qua điều đó sẽ tạo nên ánh sáng trong cuộc đời họ.
• Con cái không phải là nơi để cha mẹ gửi gắm những mong muốn chưa hoàn thành.
• Tình yêu của cha mẹ dành cho con phải là tình yêu không kỳ vọng, không đòi hỏi đáp trả.
• Trẻ con cần cha mẹ biết lắng nghe, không phải cha mẹ chỉ biết giáo huấn.
• Khi không biết cách xử lý khủng hoảng trong hôn nhân, vợ chồng có thể vô tình làm tổn thương nhau và đẩy gia đình vào kiệt quệ.
• Đằng sau những đứa trẻ “có vấn đề” thường là những phụ huynh đang mang trong mình những tổn thương chưa được chữa lành.

Hai Mặt Của Gia Đình không chỉ giúp ta hiểu về gốc rễ của hạnh phúc hay khổ đau trong gia đình, mà còn là lời mời gọi mỗi người nhìn lại chính mình, chữa lành đứa trẻ nội tâm và học cách yêu thương một cách trưởng thành.

Viết bởi chị Bùi Thị Hoàng Hà – Tình nguyện viên LIBMAS